آموزش تاسیسات مرکز قوچان
مهندس خادم پیرآموزش تاسیسات مرکز قوچان
مهندس خادم پیر
سیستمهای آتش نشانی
طراحی و اجرای لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان
سیستم آتش نشانی ساختمان | طراحی و اجرای لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان
- گرمایش برودت پارس
- بلاگ
سیستم آتش نشانی ساختمان ، طراحی و اجرای لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان (تاسیسات آتش نشانی) مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با حریق انجام می شود. طراحی و اجرای تاسیسات آتش نشانی هر ساختمان متناسب با شرایط هر ساختمان انجام می شود. در زمان آتش سوزی برای کاهش خسارات ناشی از آتش سوزی، مهار به موقع، جلوگیری از پیشروی آتش و به حداقل رساندن ضررهای ناشی از حریق از سیستم اطفاء حریق استفاده می شود.
برای ساخت ساختمان های مسکونی، اداری، تجاری و ... بالای سه طبقه و کارگاه هایی که دارای ارزش مادی و اهمیت بالا هستند، از سیستم اطفاء حریق استفاده می شود. در سالهای اخیر بدلیل کمبود ایمنی آتش در ساختمان حوادث آتش سوزی در بسیاری از شهرهای در حال توسعه، بیش از حد سبب بروز خسارات جانی و مالی فراوان و تخریب ساختمان ها شده است. بنابراین در زمان بروز حریق برای کاهش خسارات و تلفات ناشی از آتش سوزی از سیستم اطفاء حریق استفاده می شود. بدین صورت می توان تلفات اولیه تا زمان رسیدن نیروهای آتش نشانی را کنترل کرد. اجرای تاسیسات آتش نشانی در ساختمان منجر به تسریع در کنترل حریق توسط ساکنین و آتش نشانان در زمان وقوع حریق می شود. معمولاً در ساختمان ها جعبه های آتش نشانی (فایرباکس) و اسپرینکلر نصب می شود. جعبه های آتشنشانی یا همان فایر باکس به دو صورت توکار و روکار در ساختمان نصب و به سیستم لوله کشی مرکزی متصل می شوند.
سیستم لوله کشی اسپرینکلر:
شبکه های لوله کشی به هم پیوسته است که براساس استانداردهای مهندسی محافظت از ساختمان در برابر آتش طراحی و اجرا می شود. سیستم لوله کشی اسپرینکلر شامل منبع تأمین آب، شیر کنترل آب، هشدار دهنده جریان آب و تخلیه به فاضلاب می باشد. اسپرینکلرها توسط حرارت آتش فعال می شوند و آب را به سمت منطقه حریق تخلیه می نمایند. لوله کشی اسپرینکلر معمولاً در بالای سطح زمین و سازه نصب می شود و طراحی آن توسط روش های هیدرولیکی و جدولی از پیش تعیین شده انجام می شود.
استاندارد و ضوابط طراحی لوله کشی آب آتش نشانی ساختمان
- ساختمان های با ارتفاع 3 طبقه روی پیلوت که هر طبقه شامل یک واحد با زیر بنای حداکثر 140 مترمربع باشد، به سیستم آب آتش نشانی نیاز ندارند.
- ساختمان های با ارتفاع 3 طبقه روی پیلوت که هر طبقه شامل دو واحد با زیر بنای حداکثر 140 متر مربع و ساختمان های مسکونی با ارتفاع 5-3 طبقه روی پیلوت با زیر بنای 230-140 متر مربع، به اجرای سیستم لوله کشی آب آتش نشانی با لوله به قطر 1.5 اینچی و نصب جعبه آتش نشانی بصورت یک طبقه درمیان (شروع از همکف) نیاز دارند.
- ساختمان های مسکونی با ارتفاع 5-3 طبقه روی پیلوت با زیر بنای بالاتر از 230 متر مربع به اجرای سیستم لوله کشی آب آتش نشانی زیر نظر کارشناس آتش نشانی با لوله به قطر 2-1 اینچی و نصب جعبه آتش نشانی در کلیه طبقات نیاز دارند.
- ساختمان های با ارتفاع بالاتر از 5 طبقه روی پیلوت با زیر بنای نامحدود به اجرای سیستم لوله کشی آب آتش نشانی زیر نظر کارشناس آتش نشانی و نصب جعبه فایر باکس آتش نشانی در تمامی طبقات نیاز دارند.
- طراحی و ساخت سیستم های لوله کشی ساختمان های اداری، تجاری، صنایع، انبارها و ... باید زیر نظر کارشناس آتش نشانی انجام شود.
- تجهیزات جعبه آتش نشانی شامل شیر آتش نشانی، کوپلینگ آتش نشانی، کپسول آتش نشانی و شیلنگ و قرقره (قرقره و شیلنگ هوزریلی و برزنتی) می باشد.
- در ساختمان ها جعبه های آتش نشانی در خارج ساختمان، کنار درب سالن نصب می شوند.
- حداکثر فاصله جعبه های آتش نشانی از یکدیگر 30 متر می باشد.
- طراحی سیستم اسپرینکلر (سیستم شبکه بارنده)، شیرهای ایستاده آتشنشانی (هیدرانت آتشنشانی) و سیستم لوله کشی آب آتش نشانی در ساختمان های اداری، صنعتی، مسکونی و تجاری باید زیر نظر کارشناس آتشنشانی انجام شوند.
- واحدهای صنعتی، تولیدی و انبارها باید مجهز به یک استخر آب به وسعت متناسب با مکان، سیستم پمپاژ، چاه و ژنراتور برق اضطراری باشند. این عملیات باید تحت نظارت کارشناس آتش نشانی انجام شود.
- لوله اصلی آب آتش نشانی باید به آب شهری و منبع ذخیره هوایی آب اتش نشانی متصل بوده و از پایین ترین ارتفاع (کف فونداسیون) تا بالاترین ارتفاع ساختمان امتداد یابد و گنجایش منبع و دبی خروجی باید به گونه ای طراحی شده باشد که بتواند تا رسیدن نیروهای اتش نشانی به مدت ده دقیقه سر هر یک از نازل ها در جعبه های اتش نشانی آب را با فشار 3 اتمسفر تأمین کند. (زیر نظر کارشناس آتش نشانی)
- سایز لوله ای که مخزن آب اتش نشانی را پر می کند باید به گونه ای باشد که در مدت 8 ساعت منبع ذخیره آب اتش نشانی پر شود.
رایزر آتش نشانی:
در سیستم آبرسانی رایزر، لوله ای در ارتفاع ساختمان از کف (پایین ترین ارتفاع) تا بالا (بالاترین ارتفاع) قرار می گیرد و وظیفه آن تامین آب مورد نیاز برای اطفای حریق های دستی و اتوماتیک مانند: جعبه های آتش نشانی و اسپرینکلر است.
به طور کلی سه نوع رایزر داریم که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم.
انواع روش های اجرای سیستم های آتش نشانی:
1- اجرای سیستم آتش نشانی به روش خشک (رایزر خشک آتش نشانی)
2- اجرای سیستم آتش نشانی به روش تر (رایزر تر آتش نشانی)
3- اجرای سیستم آتش نشانی به روش ترکیبی (رایزر ترکیبی آتش نشانی)
اجرای سیستم آتش نشانی به روش خشک (رایزر خشک آتش نشانی):
این سیستم ها دارای لوله های خشک می باشد و آبی در آن وجود ندارد. منبع آب مورد نیاز در لوله کشی این سیستم ها و یا قرقره آتش نشانی، از منابع آب ساختمان تأمین نمی شود. این سیستم از درب ورودی ساختمان شروع شده و دارای انشعاباتی برای وصل کردن شیلنگ و کم و زیاد کردن آب در طبقات مختلف ساختمان است. که در زمان اطفاء حریق عملیات آتشنشانی مورد استفاده قرار می گیرد و عملیات اطفا را ساده و موثرتر می کند. در زمان آتش سوزی با اتصال شلنگ های ماشین آتشنشانی به شیر ورودی درب، آب سیستم تأمین شده و آب از طریق انشعابات وارد طبقات مختلف ساختمان می شود. در دو طرف جعبه آتشنشانی 4 سوراخ در بالا و پایین جعبه وجود دارد، معمولاً سوراخ بالا مربوط به سیستم آتشنشانی خشک می باشد.
اجرای سیستم آتش نشانی به روش تر (رایزر تر آتش نشانی):
آب در این سیستم ها همیشه در لوله ها جریان دارد. منبع آب مورد نیاز در لوله کشی این سیستم ها از منابع آب ساختمان تأمین و مرتبط به لوله کشی آب شهری می باشد. بنابراین در این سیستم همیشه آب جریان داشته و با باز کردن شیر ورودی به جعبه آتش نشانی و نازل سر لوله، آب در لوله ها جریان می یابد. در سیستم اطفاء تر از پایین ترین طبقه ساختمان (موتور خانه) و یا طبقه بالای ساختمان (پشت بام)، آب از طریق لوله ها به طبقات مختلف جریان یافته و وارد جعبه آتشنشانی (فایرباکس) می شود. در دو طرف جعبه آتشنشانی 4 سوراخ در بالا و پایین جعبه وجود دارد، معمولاً از خروجی پایین جعبه آتشنشانی برای سیستم تر استفاده می شود.
اجرای سیستم آتش نشانی به روش ترکیبی (خشک و تر) (رایزر ترکیبی آتش نشانی):
در لوله کشی این سیستم ها به طور همزمان از ترکیب دو سیستم خشک و تر و از یک خط لوله مشترک استفاده می شود. امروزه استفاده از سیستم آتش نشانی مرکب رایج تر است. سیستم اطفاء خشک جهت اطفاء حریق آتشنشانی و سیستم اطفاء تر برای اطفای حریق کوچک توسط ساکنین اجرا می شود. لازم به ذکر است در ساختمان های بلند از بوستر پمپ آتش نشانی برای تأمین فشار سیستم آتشنشانی استفاده می شود.
نتیجه گیری
طراحی و اجرای تاسیسات آتش نشانی به مجموعه اقداماتی گفته می گردد که برای مقابله با حریق انجام می شود. طراحی و اجرای لوله کشی آب آتش نشانی هر ساختمان متناسب با شرایط هر ساختمان متفاوت است. همان طور که در بالا ذکر شد، برای اجرای سیستم های آتش نشانی 3 روش به نام های سیستم اطفاء خشک، سیستم اطفاء تر و سیستم اطفاء مرکب (تر و خشک) وجود دارد. در روش اطفاء خشک لوله ها بدون آب بوده و معمولاً آب در عملیات اطفاء از طریق تانکرها و یا پمپ های آتش نشانی داخل لوله ها پمپاژ می شود. در روش اطفاء تر آب مورد نیاز از طریق منابع آب ساختمان تأمین می شود. روش اطفاء مرکب، ترکیب دو روش تر و خشک است
