لوله ای که با روی مذاب پوشش داده میشود را لوله های گالوانیزه می گویند. جنس این لوله ها از آهن سفید نورد شده است که درز آن توسط دستگاه های درز جوش بهم جوش داده می شود و سپس لوله را در فلز روی مذاب فرو می برند که عموماً به دو صورت سبک و متوسط تولید می گردد.
این نوع لوله های گالوانیزه گاهی برای تخلیه فاضلاب لوازم بهداشتی کوچک به کار برده می شود ولی مورد استفاده اصلی آنها برای انتقال آب و گاز یا در گلخانه ها می باشد.
از فولاد نرمی است که در ساختن آن ورقه فولاد را با فشار داخل قالب عبور داده درز آن را جوش می دهند و سپس آنها را جهت افزایش مقاومت در برابر اسیدها و زنگ زدگیها در یک وان آبکاری روی اندود (گالوانیزه) می کنند.
این نوع لوله ها نسبت به نوع آهنی در برابر اسیدها مقاومت کمتری دارند و کلیه اسیدهایی که برای چدن مضر می باشند فولاد گالوانیزه را هم خراب می کنند.
کلیه لوله های فولادی و آهنی گالوانیزه در شاخه های ۶ متری و دو سر دنده با قطر۱ اینچ تا ۸ اینچ تولید می گردند.
قطر :
قطر این لوله ها معمولاً قطر اسمی است که بزرگتر از قطر داخلی و کوچکتر از قطر خارجی است. همچنین در بازار این لوله ها را بر اساس نمره می شناسند. لوله های گالوانیزه نیز به وسیله دنده پیچی به یکدیگر وصل و توسط مواد مناسب آب بندی می شوند.
نکته:
از اتصال این لوله ها به روش جوشکاری باید پرهیز نمود زیرا بر اثر حرارت ناشی از جوشکاری و سوختن روکش گالوانیزه (آلیاژ روی) دود غلیظ و سفیدی تولید می شود که محیط کار را آلوده می نماید و تنفس آن ایجاد مسمومیت کرده و موجب آسیب دیدن دستگاه تنفسی می شود.
سالها پیش لوله ها با اندازه های دقیق قطر داخلی سایز می شدند.
مثلا لوله 1 اینچ واقعا به قطر داخلی 1 اینچ بود. با این حال با گذشت زمان و با پیشرفت روش های تولید و استانداردتر شدن تولیدات و از آنجا که افزایش ضخامت دیواره برای سازگاری با شرایط دما و فشار بالا لازم شد دیگر لوله ها با سایز اسمی بجای سایز واقعی نام گذاری و سایز بندی شدند.
همچنین قطر خارجی لوله ها ثابت نگه داشته شد.
بنابراین ضخامت دیواره عامل موثر در سایز، و قطر خارجی بخاطر استاندارد کردن اتصالات ثابت نگه داشته شد.
نامی است که ما به دسته خاصی از لوله ها اتلاق می کنیم. سایز اسمی و قطر خارجی واقعی برای لوله های سایز 12 اینچ و کمتر با هم متفاوتند برای سایز های 14 اینچ و بیشتر این دو مقدار دقیقا برابرند.
لوله گالوانیزه در رنج وسیعی از سایز ها موجودند. این به هیچ وجه غیر متداول نیست. که لوله ای به کوچکی 2/1 اینچ و به بزرگی 66 اینچ موجود باشد.
قطعات لوله می توانند طبق سفارشات سایزهای دیگری نیز داشته باشند.
البته این همیشه انتخابی اقتصادی نیست چون سایزها ی فرد در دسترس نمی باشد.
بهترین راه این است که نزدیکترین سایز به اندازۀ مورد نیاز که متداول و به صرفۀ اقتصادی باشد انتخاب گردد.
کوچکترین سایز ها عبارتند از 0.5،0.75،2،3،4،6،8،10،12. سایزهای بزرگتر عبارتند از 14 و بالاتر (البته با فواصل 2 تایی).
سایز اسمی فقط به نامیدن سایز لوله ها با نام آن مربوط می شود.
قطر خارجی حقیقی یا O.D برای سایزهای 12 اینچ و کمتر متفاوت است (مثال).
برای همه سایزهای لوله قطر داخلی با افزایش ضخامت دیواره تغییر می کند بنابراین هر چه دیواره ضخیم تر باشد قطر داخلی کوچکتر می شود.